12/12/12

Χριστουγεννιάτικο Δέντρο









Οι πρόγονοι του Χριστουγεννιάτικου δέντρου μπορούν να αναζητηθούν στα ειδωλολατρικά έθιμα της λατρείας των δέντρων.  Τότε δέντρα μεταφέρονταν μέσα στα σπίτια και οι άνθρωποι τα στόλιζαν για να εξασφαλίσουν καλή σοδειά τον επόμενο χρόνο.  Λέγεται ότι ο Μαρτίνος Λούθηρος ξεκίνησε την παράδοση των αναμμένων λαμπών στο Χριστουγεννιάτικο δέντρο, στη Γερμανία, τον 16ο αιώνα.







Η εικόνα ενός πράσινου δέντρου την παραμονή των Χριστουγέννων, με τα αστέρια να λάμπουν στον ουρανό από πάνω του, λέγεται ότι του έκανε μεγάλη εντύπωση κι έτσι τοποθέτησε ένα παρόμοιο δέντρο, διακοσμημένο με αναμμένα κεριά, μέσα στο σπίτι του. 





Στα μέσα του 1800, το έθιμο του Χριστουγεννιάτικου δένδρου είχε επεκταθεί ταχύτατα σε όλο τον κόσμο. Το έθιμο γινόταν αιτία για πολλά ατυχήματα!. Έτσι, μέχρι να εφευρεθούν τα ηλεκτρικά φωτάκια, οι προνοητικοί είχαν και έναν κουβά νερό κάτω από το δέντρο, για τον κίνδυνο πυρκαγιάς…






Το 1882, το πρώτο ηλεκτρικά φωτισμένο Χριστουγεννιάτικο δέντρο του κόσμου, στολίσθηκε στην πόλη της Νέας Υόρκης, στην κατοικία του Έντουαρτ Τζόνσον, ενός συναδέλφου του εφευρέτη Τόμας Έντισον.Σήμερα, περισσότερα από 72 εκατομμύρια δέντρα στολίζονται κάθε Χριστούγεννα, και από αυτά, 35 εκατομμύρια είναι αληθινά δέντρα ενώ 37 εκατομμύρια είναι ψεύτικα.






 Το πρώτο χριστουγεννιάτικο δέντρο που στολίστηκε στην χώρα μας, ήταν το 1883 στο Ναύπλιο, στα ανάκτορα του Όθωνα.Στη συνέχεια, όταν η πρωτεύουσα μεταφέρθηκε στην Αθήνα, το σπίτι   του Όθωνα (ακόμα δεν υπήρχαν ανάκτορα) ήταν το μοναδικό στολισμένο σπίτι στην Αθήνα και  έκαναν ουρά οι Αθηναίοι για να θαυμάσουν το πρωτόγνωρο δέντρο.





(Από την ιστοσελίδα του Valentine floral creations)





26/10/12

Η Ιστορία της Λατέρνας




Η ιστορία της λατέρνας (la torno=αυτό που γυρίζει) χάνεται στο χρόνο.

Απόγονος μιας ολόκληρης κληρονομιάς αυτομάτων οργάνων, σε μια κοινωνία όπου οι κατασκευαστές χαίρονταν  την εκτίμηση της άρχουσας τάξης.
Ιστορικά είναι από τα πιο θαυμαστά τεχνολογικά επιτεύγματα του ανθρώπου. Σε αξιόπιστες καταγραφές του Μεσαίωνα  έχουν αναφερθεί οι πρώτες αυτόματες μουσικές κατασκευές από τον Ήρωνα (1ος αιώνας π.Χ.), που δωρίθηκαν σε αυτοκράτορες του Βυζαντίου και Χαλίφηδες της Βαγδάτης.

Από το 1650 και μετά υπήρχε κατασκευαστικός οργασμός  που ξεπερνούσε κάθε φαντασία:μηχανικά πουλιά σε κλουβιά  που κελαηδούσαν ,μουσικοί – μηχανές που με πολύπλοκους μοχλούς κουνούσαν τα δάχτυλά τους επάνω σε τσέμπαλα, ,μηχανικοί μάγοι που έριχναν τα ζάρια ή τα χαρτιά σύμφωνα με το ρυθμό της μουσικής,μουσικά ποτήρια που συνόδευαν τον πότη με μουσική κάθε φορά που σήκωνε το ποτήρι…



Όλες αυτές οι όμορφες ιδέες είχαν σαν αποτέλεσμα να δημιουργηθούν τρία μουσικά κατασκευάσματα από τρεις διαφορετικές περιοχές της Ευρώπης με σκοπό να μεταφέρουν τη μουσική  από τους ευγενείς και τους αυτοκράτορες, στους απλούς ανθρώπους.
Αυτό έγινε στις αρχές του 1800 με το οργανέτο (barrel organ) στο Μαύρο δάσος της Βαυαρίας, με το μουσικό κουτί (music box) στα ορεινά χωριά της Ελβετίας και με τη γνωστή λατέρνα (barrel piano) στην Αγγλία.


 
                                              Μουσικό Κουτί
                                                                                                                     

Η πρώτη λατέρνα κατασκευάστηκε το 1808 από έναν κατασκευαστή πιάνων στο Bristol της Αγγλίας, ο οποίος έβγαλε τα πλήκτρα και τα αντικατέστησε με έναν κύλινδρο με καρφιά. Κυκλοφόρησε στο Βέλγιο, στη Γαλλία, Βόρεια Ιταλία και στις Ανατολικές Πολιτείες της Αμερικής.
Είχε μια εκρηκτική εξάπλωση, ειδικά στις Ελληνικές παροικίες και κέντρα, δηλαδή στη Κωνσταντινούπολη, Αθήνα, Πειραιά, Θεσσαλονίκη, Κάιρο, Αλεξάνδρεια, Σμύρνη, Βουκουρέστι .... με τεχνίτες Έλληνες Ορθόδοξους και καθολικούς και αρκετούς Αρμένιους, που έγραψαν Ελληνική  και Ευρωπαϊκή μουσική.


   ΙΩΣΗΦ ΑΡΜΑΟΣ
                                                                                                         

Γύρω στα 1880 δύο πολύ καλοί φίλοι με έντονες μουσικές και κατασκευαστικές δεξιότητες ο Έλληνας ΙΩΣΗΦ ΑΡΜΑΟΥ και ο Ιταλός JUGEPE TURCONIέφτιαξαν στην Κωνσταντινούπολη την πρώτη ελληνική λατέρνα.  Ο Turconi ασχολιόταν με το κατασκευαστικό κομμάτι ενώ ο Αρμάος με την καταγραφή, δηλαδή το «σταμάτημα» των τραγουδιών.  Είχε το σχήμα μεγάλου κιβωτίου που μπορούσε να κουβαληθεί στις πλάτες  και συνήθως ήταν αρκετά μεγάλο ώστε να χωράει εννέα τραγούδια.

Η λατέρνα μεσουράνησε σε μια εποχή που δεν υπήρχε γραμμόφωνο, ραδιόφωνο, στερεοφωνικό,
τηλεόραση…. Ο κόσμος με τη λατέρνα ψυχαγωγήθηκε, χόρεψε, τραγούδησε….Γράφτηκαν σ αυτήν τραγούδια Σμυρναίικα, δημοτικά, ρεμπέτικα, κανταδόρικα. Εθνικά εμβατήρια , ακόμη και πόλκες, μαζούρκες, βαλσάκια και ταγκό.




Είναι χαρακτηριστικό ότι στις αρχές του αιώνα υπήρχαν γύρω στις 5000 λατέρνες στην Κωνσταντινούπολη, Αθήνα και Πειραιά, ένας αριθμός εντυπωσιακός, γιατί σε σχέση με τον τότε πληθυσμό είχε την ίδια πυκνότητα ανά κάτοικο που έχουν σήμερα τα πιάνα.


Υπήρχαν δύο ομάδες ειδικοτήτων: οι πρώτοι οι «Οργανοποιοί» που κατασκεύαζαν το όργανο και οι δεύτεροι  οι «Σταμπαδόροι»  ή «καρφωτές» που έκαναν τα τραγούδια. Κάθε νέο τραγούδι γινόταν επιτυχία μετά το «σταμπάρισμά» του στον κύλινδρο.
 Γνωστά ονόματα: Τουρκόνι, Αρμάο, Γεωργίου, Καρμέλλο, Μπρίντιζι, Τριπολιτσιώτης, Πολύκαρπος, Παπανδρέου, Ντικράν, Αλή Μπέη, Ευθυμίου, Φωτίου,….άνθρωποι που γνώρισαν τεράστια δόξα στο χώρο αυτό. Διασημότερος καρφωτής υπήρξε ο Νίκος Αρμάος.

Ένα ξεχωριστό χαρακτηριστικό της λατέρνας ήταν και το στόλισμά της. Υπήρχαν καταστήματα που πουλούσαν  στολίδια και άλλα είδη γι αυτήν. Υπήρχαν δερμάτινα και  βελούδινα σκεπάσματα με ρέλι, χρυσοκεντήματα με παραστάσεις με 2 κοπέλες να κρατούν την ελληνική σημαία, ή παραστάσεις από μάχες του 1821. Κύριο βάρος στο στολισμό της λατέρνας είχαν οι χάντρες, τα κομπολόγια και οι εικόνες.  Η εικόνα που είχαν στη μέση, ήταν σχεδόν πάντοτε της Μαρίας της Πενταγιώτισσας ή της Ρόζας Εσκενάζυ.




Με την εμφάνιση του γραμμοφώνου και του ραδιοφώνου αρχίζει να παραγκωνίζεται σαν μέσο διασκέδασης του κοινού και να μπαίνει στο περιθώριο. Τέλος η δικτατορία του Μεταξά απαγορεύει το ρεμπέτικο τραγούδι και μαζί μ αυτό θέτει «εκτός νόμου» και τη λατέρνα. Τα όργανα μαζεύονται από το δρόμο, και αποσύρονται στις αποθήκες.

Η λατέρνα άρχισε να γνωρίζει πάλι δόξες όταν ο Φιλοποίμην Φίνος γυρίζει δύο ταινίες όπου πρωταγωνιστεί:  το «Λατέρνα, φτώχεια και φιλότιμο» το 1955 και το «Λατέρνα, φτώχεια και γαρύφαλλο» το 1957, σε σενάριο και σκηνοθεσία του Αλέκου Σακελάριου με τους Αυλωνίτη, Φωτόπουλο, Καρέζη, Αλεξανδράκη.

Η υπέροχη μουσική του Μάνου Χατζιδάκι τυπωμένη στον κύλινδρο από τον Νίκο Αρμάο ενθουσιάζει τον κόσμο. Η λατέρνα γίνεται και πάλι μόδα. Η λατέρνα μπαίνει στο soundrack κι άλλων ταινιών, όπως το «Ποτέ την Κυριακή», «Τα κόκκινα φανάρια» ακόμα και ξένων παραγωγών όπως το «Απόδραση στην Αθήνα».

Οι λατέρνες πλέον αποτελούν συλλεκτικά κομμάτια. Κάποιες κοσμούν ιδιωτικές συλλογές στην Ευρώπη και την Αμερική. Μαζί με τα όργανα χάθηκαν σιγά – σιγά και οι τεχνίτες της λατέρνας. Το 1978 ο Νίκος Αρμάος έλεγε: «Εγώ την αγαπάω σαν παιδί μου, σα να τη γέννησα εγώ, αλλά δεν τη βλέπω να έχει πιότερη ζωή από τη δική μου». Στις 14 Μαΐου 1979 ο Νίκος Αρμάος πεθαίνει.
Τη σκυτάλη παίρνει ο 65χρονος τότε, γιος του Τζούλιος και συνεχίζει μέχρι το δικό του θάνατο το Φεβρουάριο του 1995.






27/9/12

Κινηματογράφος-Cinema

             





Ο κινηματογράφος (κίνηση + γραφή) ή αλλιώς σινεμά είναι η τέχνη  καταγραφής της κίνησης και οπτικοποίησής της, και στέκεται ισάξια δίπλα στην τέχνη της γλυπτικής,της ζωγραφικής, του χορού, της αρχιτεκτονικής, της μουσικής και της λογοτεχνίας. Ο άνθρωπος επί σειρά ετών προσπαθούσε να απεικόνιση την κίνηση. Σημαντικό ρόλο έπαιξε στην εξέλιξη της τεχνικής του κινηματογράφου η ανακάλυψη και διάδοση της φωτογραφίας, στα μέσα του 19ου αιώνα


Τόμας Έντισον
                                                         

Στα τέλη του 1880 ο Ουίλλιαμ Ντίκσον, ο οποίος εργαζόταν στα εργαστήρια του Τόμας Έντισον ανακάλυψε το κινητοσκόπιο. Ήταν μία μηχανή προβολής, με δυνατότητα να προβάλλει την κινηματογραφική ταινία σε ένα κουτί, και ήταν ορατή μόνο σ' έναν θεατή, μέσα απο μια χαραμάδα.

Η συσκευή παρουσιάστηκε για πρώτη φορά επίσημα στις 20 Μαΐου του 1891, μαζί με την πρώτη κινηματογραφική ταινία. Ο Έντισον θεωρούσε την εφεύρεση του κινητοσκοπίου χαμηλής σημασίας και  δεν ενδιαφέρθηκε για την εξελιξη της ώστε να προβάλλονται οι ταινίες για περισσότερους θεατές. Επιπλέον δεν κατοχύρωσε την εφεύρεση διεθνώς, με αποτέλεσμα να είναι νόμιμη η αντιγραφή και εξέλιξή της στην Ευρώπη.


Κινητοσκόπιο 

                                                      
Οι αδελφοί Ογκύστ και Λουί Λυμιέρ, βασιζόμενοι στο κινητοσκόπιο των Ντίκσον
και Έντισον, δημιούργησαν τον κινηματογράφο (cinematographe).
Στις 28 Δεκεμβρίου του 1895 στο Παρίσι έκαναν  την πρώτη δημόσια προβολή,και την
παρακολούθησαν συνολικά 35 άτομα επί πληρωμή και προβλήθηκαν δέκα ταινίες
συνολικής διάρκειας περίπου δεκαπέντε λεπτών.
 

             Οι αδελφοί Ογκύστ και Λουί Λυμιέρ

Ένας από τους πρώτους κινηματογραφιστές είναι ο Ζόρζ Μελιέ. Οι ταινίες του είχανε θέματα από το χώρο του φανταστικού, ενώ η ταινία του "Ταξίδι στη Σελήνη"(Le voyage dans la lune, 1901) ήταν η πρώτη ταινία που προσπάθησε να περιγράψει ένα ταξίδι στο διάστημα.
Επιπλέον,ήταν ο πρώτος που χρησιμοποίησε οπτικά εφέ,και προσπάθησε να βάλει χρώμα,
χρωματίζοντας την κινηματογραφική ταινία (καρρέ) με το χέρι.


  Ζόρζ Μελιέ
                                             
Το 1912 (ή 1911)  χρησιμοποίησαν για πρώτη φορά σε δοκίμιό  τον όρο έβδομη τέχνη για να περιγράψουν τον κινηματογράφο.



17/9/12

Eνας μεγάλος "παραμυθάς"

Hans Christian Andersen..


Γεννήθηκε στις 2 Απριλίου 1805 στο Οντένσε, στο νησί Φιονία της Δανίας.Ο Χανς ήταν ένα περίεργο παιδί με εξαιρετική φαντασία. Πολλές φορές τον έβλεπαν να περπατά στο δρόμο σαν ονειροπαρμένο και το μυαλό του δεν το είχε πουθενά αλλού, παρά μόνο στα ποιήματα και στο διάβασμα.
Όταν ήταν με τους φίλους του, του άρεσε να απαγγέλλει και να τραγουδά. Ήταν δεκατεσσάρων χρονών, όταν κυνηγώντας μια καλύτερη τύχη, έφθασε στην Κοπεγχάγη, με μόνη του περιουσία 30 φράγκα μεσκοπό να γίνει ηθοποιός.
 Έδωσε εξετάσεις στη Βασιλική Σχολή θεάτρου,αλλά ήταν τόσο άσχημος και αδύνατος, που δεν τον δέχτηκαν.  Ευτυχώς είχε ωραία φωνή κι άρχισε να σπουδάζει μουσική,αλλά αρρώστησε ξαφνικά και έχασε τη φωνή του.  Έτσι, το μόνο ταλέντο που του έμεινε ήταν το ταλέντο της ποίησης.
Οι στίχοι του άρεσαν και βρήκε έναν προστάτη, τον Κέλλαν, που τον έστειλε στο πανεπιστήμιο, όπου κέρδισε μιαβασιλική επιχορήγηση.
Το 1827 δημοσίευσε ποιήματά του και έπειτα εξέδωσε μια σειρά έργων που του εξασφάλισαν την παγκόσμια δόξα.
Το έργο όμως που τον έκανε διάσημο ήταν το "Βιβλίο εικόνων χωρίς εικόνες",  μία σειρά με φανταστικές συνεντεύξεις, διηγήσεις και χαριτωμένες περιγραφές τοπίων.  Στη διεθνή λογοτεχνία όμως ο Άντερσεν είναι κυρίως ο μεγάλος "παραμυθάς" . Οι κυριότεροι ήρωες των παραμυθιών του είναι φτωχοί και αδικημένοι άνθρωποι, που όμως έχουν ασυνήθιστα ψυχικά χαρίσματα, ευγένεια, ταλέντο, μεγαλοψυχία. Πολλά από τα παραμύθια του μεταφράστηκαν σε όλες τις γλώσσες του κόσμου,  όπως «Ο γιος του μπαλωματή», που περιγράφει όλη του ζωή, «Η ιστορία της μητέρας», «Η ιστορία μιας δραχμής»
Μερικά απο τα γνωστά εργα του Άντερσεν είναι  :  Το κοριτσάκι με τα σπίρτα , Το ασχημόπαπο , Η μικρή νεράιδα , Η βασίλισσα του χιονιού,  Ο μολυβένιος στρατιώτης ,  Το πνεύμα των Χριστουγέννων,   Το αηδόνι του αυτοκράτορα,,  Τα καινούρια ρούχα του αυτοκράτορα ,  Η μικρή γοργόνα ,  Η πριγκίπισσα και το μπιζέλι .
Καλή σχολική χρονιά σε παιδιά,  γονείς  και δασκάλους!!!!